Ngày nay, không mấy người còn ngần ngại khi dùng 2 chữ “thợ dạy” để gọi những người làm nghề giáo. Tại sao thế ?
Những tình huống sau đây có thể không giống nhau ở tất cả các trường học ở Việt Nam, nhưng ít nhất là ở môi trường tôi đã trải qua.
Bên cạnh nhiều lý do mà chúng ta có thể chỉ ra, chẳng hạn như thu nhập thấp, kiểm duyệt và định hướng, bị hạn chế bởi hệ thống kiểm tra, v.v., có một lý do tại sao rất ít chú ý đến là: thiếu thời gian.
Chúng ta luôn hình dung rằng công việc của giáo viên là “dạy học”, nhưng đó không phải là tất cả. Mô tả ngắn gọn như: soạn giáo án, lên lịch báo giảng, chấm vở, soạn đề thi, chấm kiểm tra, chấm thi thử, họp tổ chuyên môn, họp hội đồng giáo viên, họp đoàn thể, họp hiệu trưởng. Trách nhiệm, lao động tập thể, tham gia các lớp học, bài giảng, tham gia các cuộc thi khác nhau, v.v. Bây giờ, cụ thể là một trong những việc trên: soạn giáo án. Mỗi giáo viên phải chuẩn bị nhiều loại kế hoạch dạy học, như kế hoạch dạy học chính khóa, kế hoạch dạy học ôn thi, giáo án bồi dưỡng học sinh giỏi, kế hoạch dạy học của giáo viên chủ nhiệm.
Giờ đến hồ sơ giáo viên, liệt kê sơ bộ: sổ dự giờ, sổ kế hoạch cá nhân, kế hoạch dạy học, sổ hội, sổ theo dõi rèn luyện và học tập chính khóa, sổ theo dõi và rèn luyện học tập luyện thi, giáo án chính khóa, giáo án luyện thi, giáo án bồi dưỡng chuyên đề, tệp hồ sơ lưu các văn bản của nhà trường và cấp trên.
Đứng trên núi sổ sách và biển công việc bao la, bên cạnh đó còn có công tác kiểm tra, đánh giá toàn diện từ cấp tổ, trường, phòng/khoa chậm trễ và không có kế hoạch, được tổ giám sát lưu hồ sơ giám sát chặt chẽ. Tất cả sau đó được đưa ra một cuộc họp của Hội đồng giáo dục để phê bình. Những \”lỗi\” này là gì? Trong ngăn bàn của học sinh có rác, sau giờ học không kéo rèm, “lớp học ồn ào”, không thắt cà vạt, học sinh không được ra ngoài trong giờ học,… Những sai phạm này sẽ được lấy làm căn cứ để xem xét, xử lý. \”trình độ chuyên môn\” của giáo viên.
Cứ hình dung, với khối lượng công việc như vậy, giáo viên sẽ đầu tư cho kiến thức chuyên môn đến bao giờ? Hầu như không ai có thể đọc hoặc suy nghĩ nữa. Họ bị cuốn đi như những chiếc \”phao\” trong lũ. Không có thời gian để nhìn lại hoặc thậm chí biết công việc thực sự đang làm gì.
Áp lực từ phía học sinh, phụ huynh, xã hội, và nhất là lãnh đạo trường luôn đặt người giáo viên trong một trạng thái căng thẳng, mệt mỏi, rã rời. Tất nhiên không ai có đủ thời gian, tâm trí và sức lực để hoàn thành chỉn chu chừng ấy công việc, và thế là họ phải đối phó, đối phó và đối phó. Càng siết chặt, đối phó càng tinh vi. Càng chuyên chế, đối phó càng phổ biến.
Nhà Giáo Minh Tuấn
